Door: Marion

Het Michaëlsfeest is een herfstfeest en op de vrije scholen wordt het rond 29 september gevierd. Het is het eerste jaarfeest na de zomervakantie en brengt ons en de kinderen weer in het jaarritme. Net zoals de andere jaarfeesten heeft het een diepere betekenis. Het is het feest van moed en onderscheidingsvermogen, de omgang met en balans tussen goed en kwaad, ook in onszelf. Michaël -en ook ridder Joris- staat daarvoor symbool. Michaël is een van de bekendste aartsengelen en gelukkig staat hij ook elders weer meer in de belangstelling. Hij is een engel die -als je erom vraagt- ook in onze tijd altijd helpt en sommige gevoelige kleuters vinden zijn bescherming erg fijn.
Michaël is de aanvoerder van de engelen. In de Bijbel (Openbaringen) staat dat Michaël de draak overwint. De draak (Lucifer) werd uit de hemel geworpen en probeert sindsdien de mensenzielen te verduisteren en macht te krijgen. Hij zaait tweedracht, ruzie en oorlog. Maar gelukkig is Michaël er om ons mensen te helpen, te beschermen en evenwicht te brengen. Ook leert hij ons te leven vanuit ons hart en dat is helemaal is van deze tijd. Michaël hoort zowel bij de nieuwe tijd (deze aartsengelperiode loopt vanaf eind 19e eeuw) als bij het seizoen herfst en kan dus nu extra gevoeld/ervaren worden. Met zijn lans of zwaard lost hij schaduwen en ongewenste energieën met liefde op.
Er bestaan talloze legenden hoe Michaël ingrijpt en de mensen redt. Michaël wordt wel afgebeeld met een lans of een weegschaal. De lans om de draak te verslaan en de weegschaal om de balans te helpen vinden of van mensen het goede en kwade na de dood te wegen.

Een week voor het Michaëlsfeest is de herfst officieel ingegaan. Dat is in de natuur al te zien; de bomen kleuren, laten de eerste blaadjes en noten vallen, 's morgens ligt er glinsterend dauw op het gras en het is dan best nog koud. Maar later op de dag als de zon doorkomt, is het soms lekker warm en kan de jas uit. Bij de herfst hoort ook het element lucht! Het is het stiltemoment voor de inademing en in de buitenwereld hangen de luchten vaak vol mooie witte of grijze wolken. De wind laat die wolkenpatronen veranderen en blaast soms met een storm van alles weg. Of het regent uit die wolken en dan wordt alles lekker schoon. In de zomer zijn wij uit ons huis gegaan; letterlijk naar buiten onder andere op vakantie en geestelijk, speels, zweverig en uit ons bol.
In de herfst trekken we weer naar binnen, zowel letterlijk als figuurlijk. Dat naar binnen trekken kan soms moeilijk of confronterend zijn. De ruimte in onszelf kan opgevuld worden met goede, slechte, nieuwe en/of oude dingen. Gaan we het niet aan dan blijven we 'zweven'. Michaël wil ons bij dit alles helpen en beschermen.



In voorchristelijke tijden werd in deze periode een oogstfeest of het begin van de herfst gevierd. Voor Vrije Schoolkleuters is het een feest met onder andere appels, appelmoes, popcorn, drakenbrood, kometen, de smid en smidspelletjes.
Ze horen het verhaal van Sint Joris, maar het blijft een eenvoudig beeldverhaal. Op de seizoenstafel zijn de kleuren blauw en geel van de zomer vervangen door alle tinten oranje en groen. Hij is gevuld met een viltendraak, echte kastanjes, noten en zonnebloemen. De kometen waarmee gezwierd wordt, horen bij de nazomerspelletjes die rond deze periode gespeeld worden. In vroegere tijden waren kometen voorbodes van Gods vreselijke oordelen. Maar kometen lijken ook op het vliegeren en dat past bij de herfst. Vlieger is in het Duits Drache (draak).
Voor de kinderen vanaf de eerste klas zijn er buiten spelletjes die moed vereisen, is er het vliegeren en worden verhalen van Sint Joris, die met behulp van Michaël de draak verslaat om een prinses te redden, enger. Ook ander drakenverhalen en Michaëllegendes worden verteld in de klassen verteld. Soms komt er een echte smid langs en dat is helemaal een feest.


~Marion Vreugdenhil- www.antroposofiekind.nl

(Sluierschilderij van Trees Zwetsloot)